خودروی برقی به خودرویی گفته میشود که از باتری های قابل شارژ به عنوان منبع انرژی و از موتور الکتریکی به عنوان نیروی محرکه استفاده میکند.
خودرو برقی به چه خودرویی گفته می شود ؟
خودرو های برقی در تعریف، خودرو هایی هستند که دارای باتری های الکتریکی هستند و بجای داشتن موتور های مکانیکی و سوخت های فسیلی نیروی حرکتی خود را از انرژی الکتریکی به دست میآورند، به همین دلیل است که قطعه اصلی این خودرو را باتری الکترونیکی تشکیل میدهد.
اختراع خودرو های برقی با خودرو های احتراق داخلی تقریباً همزمان بوده است اما به دلیل پایین بودن نرخ سوخت های فسیلی و ضعف توانایی خودروهای برقی در گذشته، خودرو های احتراق داخلی بیشتر مورد استقبال قرار گرفتند.
عوامل اصلی توسعه شتابان تولید خودروها برقی
طبق گزارشها، به نظر میرسد برخی عوامل، تاثیری جدی بر افزایش تولید و خرید خودروهای برقی داشتهاند. دلیل اول این افزایش، سرمایهگذاری برخی شرکتهای معتبر در این صنعت و در نتیجه تولید باتریهایی بسیار ارزانتر از گذشته بوده است. بدین ترتیب، بهای نهایی خودروهای برقی، بسیار کاهش یافته و افراد بیشتری قادرند خودروهای برقی را تهیه کنند. در نتیجه صنعت خودروهای برقی، قادر به رقابت با صنعت خودروهای احتراق داخلی شده است.
در واقع عواملی چون افزایش بهای بنزین، دغدغههای زیست محیطی و امکان تولید ارزانتر خودروهای برقی، از عوامل اصلی توسعه شتابان تولید خودروهای برقی است.
امروزه جدیدترین دادهها و اطلاعاتی که در زمینه خودروهای برقی وجود دارد نشان دهنده آن است که انرژی الکتریکی بهترین نوع انرژی برای استفاده در حمل و نقل عمومی است. مهندسان، تولید کنندگان و حتی خبرنگاران نیز این روزها به دقت این خودروها را بررسی میکنند. قابلیتها و توانایی فنی مدلهای الکتریکی، حتی در زمینه ساخت باتری خودرو با حساسیت دنبال میشود.
از مزایای خودروی برقی نسبت به خودروی احتراقی میتوان به کاهش قابل ملاحظه آلودگی هوای محلی کاهش گازهای گلخانهای و کاهش وابستگی به نفت اشاره کرد تعداد زیادی از کشورها و دولتهای مربوطه به منظور ترویج و گسترش بازار خودروهای برقی از انگیزانندههای دولتی برای خودروهای برقی استفاده میکنند.
خودرو برقی در اروپا
نتایج تحقیقی که توسط رویترز در ژانویه سال ۲۰۱۹ بر روی ۲۹ خودروسازی بزرگ جهان انجام شدهاست نشان میدهد که خودروسازان قصد دارند در ۵ تا ۱۰ سال آینده میزان ۳۰۰ میلیارد دلار روی خودروهای برقی سرمایهگذاری کنند که ۴۵٪ از این مبلغ فقط متعلق به کشور چین است
براساس پیشبینیهای موسسه بلومبرگ، میزان تولید و تقاضای خودروهای برقی در کشور چین و در طی دهههای آینده، همچنان افزایش خواهد یافت. در کشور های اروپایی به دلیل مقررات سختگیرانه ای که در مورد سوخت ها دارند و به علت افزایش تعهد خودروسازان این منطقه به تولید خودروی برقی، بیشتر به سمت تولید این گروه از خودروها خواهند رفت و کشورهایی همچون ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و دیگر کشورهای جنوب شرق آسیا بیش از پیش خریدار این نوع از خودروها خواهند شد.
خودرو برقی در ایران
پیش بینی ها نشان می دهد در چهار تا پنج سال آینده، سهم خودروهای برقی از سبد محصولات خودرو در دنیا سهم قابل توجهی خواهد بود.
ایران خودرو و سایپا هر کدام بعد از معرفی چند نمونه از محصولات برقی، ظاهرا این بار با عزمی راسختر قصد تولید خودروی برقی را دارند که در این زمینه ایرانخودرو از «تارای برقی» و سایپا از «آریای برقی» نام بردهاست. البته در این میان یکی از خودرو سازان خصوصی به نام خودرو سازان جنوب هم دست به تولید خودروی برقی «اکسیژن» زده است که اقبال عمومی نسبت به این خودروها مستلزم ایجاد زیرساخت و فرهنگسازی است.
شایان ذکر است قیمت ساینای برقی که در سال 1396 پراید 20میلیون تومان بود 70میلیون تومان اعلام شده بود ولی بعد از آن با افزایش شدید نرخ خودرو ها قیمت جدیدی برای این خودرو اعلام نشده است.
مشکلات زیرساختی، مانع اصلی توسعه خودروهای برقی
استفاده از خودروهای برقی، نیازمند زیرساختهای خاصی است که بدون توسعه آنها، استفاده از خودروهای برقی یا ممکن نیست، یا به دشواری صورت خواهد پذیرفت. یکی از این زیرساختها، نیاز به وجود ایستگاههای شارژ خودروی برقی است. ایستگاههای شارژ، همچون پمپ بنزینها عمل میکنند و وظیفهی اصلی آنها، شارژ خودروهای برقی است. هم اکنون تعداد ایستگاههای شارژ خودروهای برقی در جهان، بسیار محدود است و تنها در برخی مناطق جهان همچون غرب اروپا، برخی شهرهای بزرگ آمریکا و شرق آسیا، تعداد این ایستگاهها قابل قبول است.
برای ایجاد ایستگاههای بیشتر، کشورهای مختلف نیازمند توسعه شبکه برق خود هستند و این امر، به سادگی امکان پذیر نخواهد بود. همچنین ایده شارژ خانگی خودروهای برقی نیز فعلا با مشکلاتی روبرو است و در صورت گسترش آن، باید میزان تولید برق نیز به سرعت افزایش یابد که این امر دشواریهایی را برای برخی از کشورها ایجاد خواهد کرد. طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی: «بر اساس پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی، در سال ۲۰۳۰ در صورتی که خودروهای برقی طبق پیشبینیهای انجام شده گسترش یابند، ۱.۵ درصد برق بیشتری در شبکه مورد تقاضا خواهد بود. این میزان تقریباً ۶ درصد از تقاضای جدید برای سایر بخشها (صنعتی، حملونقل، ساختمان و…) را شامل خواهد شد».
از دیگر چالشهای مطرح در این زمینه، امکان بروز خطرات جانی ناشی از برقگرفتگی در هنگام شارژ خودرو است. ازآنجاکه در برخی ایستگاههای شارژ از ولتاژها و جریان بالای برق (ولتاژ بیش از ۴۰۰ ولت و گاهی جریان بالای ۳۵۰ آمپر) استفاده میشود، لذا باید دقت بالایی در ایجاد امنیت درخصوص این خطرات انجام گیرد.
آینده ی خودروهای برقی
دو سوم از مصرف کنندگان خودرو به خودرو های برقی علاقه مند هستند.
تقریبا همه ی تولیدکنندگان بزرگ خودرو در دنیا برای چرخاندن سوئیچ خودروهای الکتریکی صف بسته اند
و این فقط برای مصرف کنندگان نیست بلکه هزاران نمایندگی فروش اتومبیل در سراسر دنیا درآن سهیم هستند و نیازمند پذیرش این آینده برقی هستند.
شرکت جنرال موتورز اعلام کرده قصد دارد که تا سال ۲۰۳۵ تنها خودروهای الکتریکی تولید کند و این شرکت ۳۰ مدل پلاگین جدید را تا سال ۲۰۲۵ وارد بازار خواهد کرد که به بیش از ۲۷میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز دارد. شرکت فورد که قبلا متعهد به سرمایهگذاری ۲۲میلیارد دلاری برای توسعه بخش EV خود شده بود، اخیرا اعلام کرد که فقط ۴۰درصد از وسایل نقلیه تولیدی خود را تا سال ۲۰۳۰ برقی میکند. شرکتهای تویوتا، فولکسواگن، دایملر، هیوندای، فیات کرایسلر، هوندا و سایر خودروسازان نیز وعدههای مشابهی را میدهند.
با توجه به هجوم مدلهای جدید، نمایندگیهای فروش خودرو در ایالاتمتحده که بسیاری از آنها شامل مشاغل کوچک قدیمی هستند و در جوامع حومهای و روستایی مستقر هستند، خود را برای این شرایط آماده میکنند و از آنجا که قطعات مصرفی خودروهای الکترونیکی کمتر از خودروهای سنتی است، تعمیرکاران و تکنسینهای خدماتی خودرو برای نگهداری این محصولات جدید آموزشهای لازم را میبینند.
مارک پالادینو، مدیرعامل شرکت کلونیال فورد واقع در دانبری، باسابقه ۴۰ ساله در این تجارت اظهار دارد که در حال حاضر خودروهای برقی بزرگترین مساله تجارت ما هستند. او در حالی این سخنان را میگفت که هنوز از اولین حضور وانت لایتنینگ F-۱۵۰ فورد که یک نسخه کاملا الکتریکی از پرفروشترین محصول خط تولید وسایل نقلیه در ایالاتمتحده برای مدت چهار دهه است، هیجانزده بود.
جمع بندی
در مجموع باید گفت که دورنمای خودروهای برقی، بسیار روشن است و تمامی گزارشها حاکی از آن است که تولید و مصرف خودروهای برقی، به سرعت در جهان گسترش خواهد یافت. از همین رو است که دولت و خودروسازان داخلی، بایستی ضمن توجه به این مهم، با دقت بیشتری به تصمیمگیری و سیاستگذاری در این حوزه دست بزنند تا در آینده پیش رو، خودروسازان ایرانی بتوانند در این عرصه با تولیدکنندگان خارجی رقابت کنند و بازار ایران در انحصار خودروسازان خارجی قرار نگیرد.